Alle verschillende termen kunnen af en toe wat verwarrend overkomen maar in de praktijk valt het allemaal wel mee. Hieronder leggen we uit wat het allemaal inhoudt. Voor berekeningen raden we je aan onze Trolling motor tool te gebruiken. Op tabblad 3 van deze tool kun je Watt, Ampère, Voltage en het aantal Wattuur berekenen.
Het aantal volt is de hoeveelheid energie die wordt meegegeven aan een elektronische stroomkring. Met een stroomkring bedoelen we bijvoorbeeld een elektronisch apparaat. Bij een 12V apparaat wordt altijd 12 volt “meegegeven” uit de accu. Een accu heeft altijd een vast voltage (bijvoorbeeld 12, 24, of 36 volt) en een apparaat werkt ook altijd op een bepaald voltage. Zo heeft een apparaat dat op 12 Volt werk uiteraard een accu nodig die ook 12V levert.
Als we het over ampère hebben dan gaat het er om hoeveel elektriciteit er per seconde “stroomt”. Als het aantal ampère omhoog gaat dan stroom die per seconde door het het apparaat heen gaat ook omhoog. Een elektrisch apparaat werkt doorgaans op een vast voltage, maar de hoeveelheid ampère hij trekt kan verschillen afhankelijk van bijvoorbeeld de stand.
Voorbeeld 1: Stel ik heb een Minn Kota Endura C2 50 LBS en ik vaar op stand 2. De motor werkt op 12V en trekt op dit moment 15A. Ik besluit wat harder te gaan varen en ik schakel naar stand 4. De motor werkt nog steeds op 12V maar trekt nu 25A. Het voltage is gelijk gebleven maar het aantal ampère is omhoog gegaan.
Het vermogen is het voltage keer het aantal ampère, oftewel W = V x A. Dit is de hoeveel het energie die een apparaat verbruikt en dus hoe krachtig een apparaat is. Dit gaat omhoog als het aantal ampère ook omhoog gaat.
Voorbeeld 2: Stel ik heb een 24V Minn Kota Terrova 80 LBS boegmotor die 30 ampère trekt. Het vermogen is dus 24 keer 30 = 720W
Voorbeeld 3: Stel ik heb weer een Minn Kota Endura C2 50 LBS en ik vaar op stand 2. De motor werkt op 12V en trekt 15A en heeft dus een vermogen van 180W (12 keer 15). Als ik naar stand 4 schakel trekt de motor 25A en werkt nog steeds op 12V. Het vermogen van de motor is nu 300W.
De capaciteit van een accu wordt gemeten in Ah, oftewel ampère-uur. Zoals de naam als zegt, betekent dit hoeveel ampère de accu een uur kan leveren. Zo kan een 12V lithium accu met een capaciteit van 100Ah een uur lang 100Ah leveren aan een 12 volt apparaat. Dezelfde 100Ah accu zou aan een apparaat dat 25 ampère trekt 4 uur stroom kunnen leveren (100/25=4). Als er bij een accu staat 12V50 dan wordt daarmee bedoeld dat de accu op 12 Volt werkt en een capaciteit heeft van 50Ah. Een 24V100 accu werkt op 24 Volt met een capaciteit van 100 Ah etc. In de praktijk verschilt bij loodaccu’s de nominale capaciteit (hoeveel Ah ze zeggen dat de accu kan leveren) sterk van de bruikbare capaciteit (hoeveel Ah de accu werkelijk kan leveren). Dit leggen we uit in ons artikel ontlading en accucapaciteit.
Voorbeeld 4: Ik vaar met mijn Minn Kota Endura C2 50 LBS op stand 2 en deze trekt daarmee 15A op 12V. Ik heb een 12 volt accu van 70 ah. Mijn totale vaartijd is nu 70/15=4,7 uur. Als ik naar stand 4 schakel trekt de motor 25A. Mijn totale vaartijd is nu 70/25= 2,8uur.
Een andere manier om de capaciteit van de accu te meten is Wattuur. In dat geval wordt het aantal Ah vermenigvuldigd met het voltage van de accu. Zo heeft een 12V100 (een 12 volt accu met een capaciteit van 100Ah) een capaciteit van 12×100 = 1200Wh. Een 24V50Ah accu heeft een capaciteit van 24×50=1200Wh. Deze accu’s hebben dus een even grote capaciteit, alleen werkt er een op 12volt en de ander op 24 volt. In de praktijk zul je zien dat deze accu’s ongeveer even groot en zwaar zullen zijn.
Voorbeeld 5: Ik heb een 600W elektromotor een een accu met een capaciteit van 1200Wh. Ik kan op vol vermogen 2 uur varen met deze accu (1200/600=2). Ik hoef niet eens te weten op hoeveel volt de motor en accu werken om dit uit te rekenen (als ze maar wel op hetzelfde voltage werken).
De oplettende lezer merkt op dat de gebruikstijd van een accu met een apparaat op twee manieren te berekenen is. Namelijk door het aantal Ah van de accu te delen door het aantal A dat de motor trekt, of door het aantal Wh van de accu te delen door het aantal W van de motor.
Accu’s kan je aan elkaar koppelen om een hoger voltage of een hogere capaciteit te bereiken. Dit doe je door middel van kabels de accupolen met elkaar te verbinden.
In serie schakelen: hoger voltage, gelijk aantal Ah
Als we zeggen dat we accu’s in serie schakelen dan verbinden we de plus-pool van de ene accu, met de min-pool van een andere accu. Dat betekent dat je op een accu nog een vrije min-pool hebt en op de andere accu nog een vrije plus-pool. Op deze twee vrije polen kan het elektrische apparaat aangesloten worden. Als we accu’s in serie schakelen gaat het voltage omhoog, en blijft de capaciteit gemeten in Ah gelijk.
In het bovenstaande plaatje zien we twee 12V50Ah accu’s. Zoals je ziet zijn de min- en de pluspool met elkaar verbonden. De accu’s zijn dus in serie geschakeld. In plaats van 12V wordt er nu 24V geleverd. Het aantal Ah blijft gelijk. Eigenlijk hebben we nu dus een 24V50Ah accu gecreëerd. Als we de capaciteit in Wattuur meten dan is de totale capaciteit nu 24 x 50 = 1200 Wh.
Parallel schakelen: gelijk voltage, hoger aantal Ah
Bij het parallel schakelen van accu’s verbinden we de min-pool van de ene accu met de min-pool van de andere accu en de plus-pool van de ene accu met de plus-pool van de andere accu. Vervolgens verbinden we het min-draad van het elektrische apparaat op een van de min-polen en het plus-draad op de plus-pool van de andere accu (zie onderstaand plaatje). Er wordt nu hetzelfde voltage geleverd maar het aantal Ah is omhoog gegaan.
In het bovenstaande plaatje zijn de min-polen met elkaar verbonden en de plus-polen zijn met elkaar verbonden. De accu is dus parallel geschakeld. Er wordt nog steeds 12 Volt geleverd maar het aantal Ah is van 50 naar 100 gegaan. Eigenlijk hebben we nu dus een 12V100Ah accu gecreëerd. Als we de capaciteit in Wattuur meten dan is de totale capaciteit nu 12 x 100 = 1200 Wh.
Het aantal Wattuur blijft dus altijd gelijk, of je ze nu in serie of parallel schakelt.
Let op!: controleer altijd goed of accu’s geschikt zijn om te schakelen. Schakel alleen accu’s van hetzelfde type/model met dezelfde leeftijd en laadstatus en gebruik kabels van de juiste dikte en lengte. Wij raden aan om 12 volt accu’s van Rebelcell niet in serie te schakelen maar in plaats daarvan te kiezen voor en 24 volt accu. 24 volt accu’s van Rebelcell kunnen wel zonder problemen tot 48V in serie geschakeld worden.
Bij de technische informatie van accu’s staan vaak nog veel andere termen. Hieronder leggen we uit wat ze betekenen.
Voltage: Dit is het voltage dat de accu gemiddeld levert. Zoals hierboven is uitgelegd begint de accu met een hogere spanning dan wanneer hij voor een deel ontladen is. Hiermee bedoelen we dus het gemiddelde van dit verloop oftewel het nominaal voltage.
Chemie: Hiermee wordt aangeduid van wat voor soort lithium accu techniek er gebruikt wordt gemaakt.
C1, C5, C20: Hiermee wordt de capaciteit van de accu aangeduid als je hem in een bepaald aantal uur zou ontladen. Met C20= 100Ah wordt bedoeld dat de accu 100 ampère-uur kan leveren als hij gedurende 20 uur wordt ontladen (met 5A dus). Loodaccu’s hebben een lagere capaciteit als ze sneller worden ontladen. Zo kan een loodaccu bijvoorbeeld 100Ah leveren als hij in in 20 uur wordt ontladen (C20=100), maar als dezelfde accu in 5 uur wordt ontladen dan levert hij maar 70Ah (C5=70). Bij Rebelcell accu’s maakt het niet uit of je ze in 20 uur, 5 uur of 1 uur ontlaadt, ze leveren altijd evenveel capaciteit. Daarom duiden wij onze capaciteit altijd met Capaciteit (C1-C20). Lees hier meer over in ons artikel over bruikbare accucapaciteit.
EqPb: Dit staat voor ‘equivalent lead battery’. Hiermee bedoelen we dat deze accu te vergelijken is met een loodaccu met de aangegeven capaciteit indien deze in combinatie met een elektromotor wordt gebruikt. Vaak kan een lithium accu met een veel lager Ah in de praktijk evenveel leveren als een loodaccu met een veel hoger Ah. Zo is de Rebelcell 12V50 in de praktijk qua gebruikstijd voor een elektromotor te vergelijken met een 105Ah semi-tractie accu. Dit heeft ook alles te maken met de bruikbare accucapaciteit.
Nominale energie: Dit is de capaciteit van de accu gemeten in Wattuur (zie hierboven voor uitleg)
Maximale continue ontlading: Dit is het maximaal aantal ampère dat de accu gedurende langere tijd kan leveren. Stel dat een accu een maximum continue ontlading heeft van 30A, dan kan je hier dus geen apparaat op aansluiten dat meer dan 30A trekt. Hoe hoger de capaciteit van de accu, hoe hoger de maximale continue ontlading.
Piek ontlading (10 sec): Dit is het maximaal aantal ampère dat de accu gedurende 10 seconden tijd kan leveren. Dit is altijd hoger dan de maximale continue ontlading. Vaak geldt ook voor apparaten dat ze soms piekmomenten hebben dat ze wat meer stroom vragen. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer je met een een elektrische buitenboordmotor in een keer van nul naar vol vermogen gaat. Op dat moment vraagt de motor gedurende een paar seconden meer ampère dan het nominale maximum.
Levensduur (#ladingen) (@80%DoD): Dit geeft aan hoevaak je de accu kan tot een bepaald percentage kan ontladen en weer opladen. Staat er bijvoorbeeld “Levensduur (#ladingen) (@80%DoD): 1500” dan betekent dat de accu 1500 keer voor 80% ontladen kan worden (dus met nog 20% capaciteit over). Staat er bijvoorbeeld “Levensduur (#ladingen) (@100%DoD): 1000” dan kan de accu 1000 keer helemaal ontladen worden.
Energiedichtheid: Hiermee meten we het aantal Wattuur per kilo accu. Dit is voor Lithium accu’s een stuk hoger dan voor loodaccu’s. Een hoge energiedichtheid betekent dat je in dezelfde ruimte meer energie kan opslaan. En dus een lichtere en kleinere accu.
Bandbreedte voltage: Zie uitleg over de ontlading en de capaciteit van accu’s. Dit geeft het minimale voltage (bij 0%) en het maximale voltage (bij 100%) van de accu.
Laadtemperatuur: Dit geeft de minimale en maximale temperatuur waarbij een accu geladen kan worden.
Ontlaadtemperatuur: Dit geeft de minimale en maximale temperatuur waarbij een accu ontladen kan worden.
Bewaartemperatuur: Dit geeft de minimale en maximale temperatuur waarbij een accu veilig bewaard kan worden.
Maximale laadstroom: Dit geeft de maximale stroom in A waarmee de accu geladen kan worden. Hoe hoger dit getal, hoe sneller de accu dus geladen kan worden (met de juiste acculader).
Geïntegreerd cel balanceren: Onderdeel van het Battery Management System. Het cel balanceren zorgt ervoor dat de individuele lithium cellen waar de accu’s van gemaakt zijn een gelijke laadstatus / voltage hebben. Dit is nodig voor optimaal gebruik en prestaties van de accu.
Temperatuurbeveiliging: Onderdeel van het Battery Management System. De accu wordt uitgeschakeld als de temperatuur te hoog of te laag wordt. Dit is een beveiliging om schade te voorkomen.
Maximale ontlaadstroombeveiliging: Onderdeel van het Battery Management System. De accu wordt uitgeschakeld als er te veel ampère wordt gevraagd. Dit is een beveiliging om schade te voorkomen.
Overspanningbeveiliging: Onderdeel van het Battery Management System. De accu wordt uitgeschakeld als het voltage te hoog wordt en de accu wordt overladen. Dit is een beveiliging om schade te voorkomen.
Frost control: Een technologie die ervoor zorgt dat de cellen van de accu worden verwarmd als deze onder een temperatuur van o graden celcius komen. Cellen onder de 0 graden celcius kunnen beschadigen als ze worden geladen. Frost control zorgt er dus voor dat de cellen boven de 0 graden komen en blijven en kan daardoor geladen worden in winterse omstandigheden.
0