Waarom hebben we het altijd over 12 volt of 24 volt accu’s, terwijl ze nooit precies 12V of 24V leveren?
Dat komt doordat de spanning van een accu varieert afhankelijk van de ladingstoestand. Een volledig opgeladen accu levert een hogere spanning dan een lege accu. Wanneer we spreken over een 12V, 24V of 36V accu, bedoelen we eigenlijk het spanningsniveau waarvoor het aangesloten apparaat ontworpen is.
Een volledig geladen 12V loodaccu levert bijvoorbeeld ca. 12,7V. Wanneer deze nog maar 20% geladen is, blijft er ca. 11,6V over. Een lithiumaccu levert bij 100% lading 13,6V, maar zakt naar ongeveer 12,9V bij 20%.
In onderstaande tabel vind je het spanningsverloop van een loodaccu, standaard lithiumaccu, lithiumaccu uit de AV-lijn en een LiFePO4 accu (zoals de EDGE of PRO lijn van Rebelcell). Let op: het exacte verloop kan per accutechnologie en model iets afwijken.
| Capaciteit in % | Loodaccu | Lithiumaccu | Lithium AV-accu | LiFePO4 (EDGE/PRO) |
|---|---|---|---|---|
| 100% | 12.70 V. | 13.60 V. | 12.60 V. | 14.60 V. |
| 90% | 12.50 V. | 13.32 V. | 12.10 V. | 13.40 V. |
| 80% | 12.42 V. | 13.28 V. | 11.60 V. | 13.28 V. |
| 70% | 12.32 V. | 13.20 V. | 11.35 V. | 13.20 V. |
| 60% | 12.20 V. | 13.16 V. | 11.10 V. | 13.08 V. |
| 50% | 12.06 V. | 13.13 V. | 10.80 V. | 13.04 V. |
| 40% | 11.90 V. | 13.10 V. | 10.70 V. | 13.00 V. |
| 30% | 11.75 V. | 13.00 V. | 10.60 V. | 12.88 V. |
| 20% | 11.58 V. | 12.90 V. | 10.45 V. | 12.80 V. |
| 10% | 11.31 V. | 12.00 V. | 10.25 V. | 12.00 V. |
| 0% | 10.50 V. | 10.00 V. | 9.00 V. | 10.00 V. |
Gebruik je een 12V accu in combinatie met een DC-stabilisator, dan blijft de uitgangsspanning stabiel op 12V. Zo’n stabilisator is nodig voor apparatuur die niet goed functioneert bij te hoge of te lage ingangsspanning.
Stel, je gebruikt een apparaat zoals een dieptemeter met een spanningsbereik van 10,5V – 12,9V. Dan is een stabilisator noodzakelijk bij gebruik van een lithiumaccu, omdat de 13,6V van een volgeladen accu boven de bovengrens ligt van het apparaat.
Bij een AV-accu ligt het probleem juist aan de onderzijde: deze kan tot 9V ontladen, wat onder het minimum van sommige apparaten ligt. Zonder stabilisator schakelt het apparaat dus te vroeg uit, terwijl er vaak nog 25% capaciteit in de accu over is.
Wil je je werkelijke accucapaciteit berekenen? Gebruik dan onze Trolling motor tool. Op tabblad 3 kun je de effectieve accucapaciteit bepalen.
De effectieve accucapaciteit kan afwijken van de nominale accucapaciteit. In de praktijk betekent dit dat een 100Ah accu soms minder capaciteit levert dan de opgegeven waarde.
Bij loodaccu’s komt dit veel voor, bij lithiumaccu’s (zoals Rebelcell) vrijwel niet. Dit heeft twee redenen:
Loodaccu’s kunnen maar tot 50% ontladen worden zonder schade. In de praktijk kun je dus maar de helft van de capaciteit gebruiken.
Semi-tractie accu’s zoals AGM of Gel kunnen vaak tot 70% ontladen worden – je verliest dan nog steeds 30% bruikbare capaciteit.
Lithiumaccu’s kunnen volledig ontladen worden, wat betekent dat je de volledige capaciteit kunt benutten.
Dankzij het ingebouwde Battery Management System (BMS) zijn Rebelcell lithiumaccu’s ook beschermd tegen diepe ontlading: het BMS schakelt de accu automatisch uit bij een te lage spanning (rond 3%).
Bij loodaccu’s wordt de capaciteit uitgedrukt in C-waardes, zoals C1, C5 of C20. C staat voor capaciteit, het getal geeft aan over hoeveel uur de accu wordt ontladen.
Bijvoorbeeld: C20 = 100Ah betekent dat de accu 100Ah levert als deze over 20 uur wordt ontladen. Trek je de accu in 5 uur leeg, dan is de C5 capaciteit vaak veel lager – bijvoorbeeld 70Ah.
Dat komt doordat de interne weerstand stijgt bij snellere ontlading, en er energie verloren gaat als warmte.
Bij lithiumaccu’s heb je dat probleem niet. Voor een Rebelcell 12V50 geldt bijvoorbeeld: C1 = C5 = C20 = 50Ah.
De effectieve accucapaciteit hangt dus af van:
Voorbeeld 1:
Je gebruikt een 12V105Ah AGM semi-tractie accu voor een Minn Kota Endura Max 55LBS elektromotor. C20 = 105, C5 = 85, C3 = 70. Maximaal ontlaadbaar tot 75%.
Met een C3 waarde van 70Ah is je effectieve capaciteit dus 70 × 0,75 = 52,5Ah.
Dat komt overeen met een Rebelcell 12V50 lithiumaccu.
Voorbeeld 2:
Je gebruikt een 12V155Ah AGM semi-tractie accu voor dezelfde motor. C20 = 155, C5 = 130, C3 = 105. Maximaal ontlaadbaar tot 75%.
Met een C3 waarde van 105Ah is de effectieve capaciteit 105 × 0,75 = 78,75Ah.
Dat komt overeen met een Rebelcell 12V75 EDGE accu.
0